Nadat tot mediation is besloten komen partijen en de mediator samen voor de introductie. In deze eerste sessie legt de mediator uit wat mediation inhoudt en wat de spelregels zijn.
Beeldvorming
In vervolg sessies geven beide partijen hun visie op het conflict en de ontstaansgeschiedenis daarvan. De mediator kan zich zodoende een goed beeld vormen van wat er speelt. Partijen horen daarmee elkaars versie van het geschil, maar in een setting van een staakt het vuren. Veelal ontstaat dan al een duidelijk beeld van het inhoudelijke en relationele conflict.
Inventarisering van belangen
Vervolgens hoort de mediator de partijen gezamenlijk en eventueel afzonderlijk met als doel de standpunten te vertalen in belangen. Wat in vertrouwen door de ene partij aan de mediator wordt medegedeeld komt de andere partij – zonder diens toestemming – niet te weten. Hij stimuleert partijen concreet aan te geven waar het echt om gaat. De mediator – bekend met de standpunten en belangen van beide partijen – inventariseert en brengt de gezamenlijke en strijdige belangen in kaart.
Oplossingen inventariseren
Nu de gezamenlijke en strijdige belangen duidelijk zijn worden de opties voor mogelijke oplossingen geïnventariseerd en gewogen.
Oplossing construeren
Partijen en de mediator onderzoeken welke de mogelijke oplossingen kunnen zijn. Tenslotte wordt de beste oplossing overeengekomen en in een overeenkomst vastgelegd.